Thuruk By Zonuna Khiangte

Bung -1

Ka awmna room-ah chuan khuma mutzal pahin thil ka ngaihtuah kual neuh neuh a. Ka hun hman liam tawh leh ka hun hman lai mek te ka khaikhin a. Mihring, mimal, chhhungkua leh khawvel hun in her dan vel te ka han chhui chiang a. Kum 24 chhung leka hun leh thil inher danglam nasat tawh dan chu ka ngaihtuah a, mak ka ti tak zet zet a ni.

Chutih lai chuan ka thianpa, ka naupan lai atanga ka kawm thin chu phone hmanga han biakpawh lawk duhna ka rilru ah a lo awm a. Ka mobilephone hman lai mek hmang chuan a number chu ka han dial a, line a buai deuh rih ani ang ‘unreachable’ a ti zel mai a, ka be tlang thei rih lo. Ka biak chak thutna chhan pakhatah chuan eng emaw thil ngaihtuah kan neih hian kan thil ngaihtuah zawng te kan in share dun a, enge i ngaihdan ti pawha inzawh ngai lovin “kei ka ngaihdan chuan” tiin kan ngaihdan neih chu kan in hrilh tawn nghal zung zung thin a ni.

Tun tuma ka biak chak chhan chu tunhma lama ka thil ngaihsak ngai loh leh ‘ani pawh in a bengkhawn loh lam daih ani ngei ang. Ka hun tawn mek avanga thih ka chak thu hrilh chu a ni.Midangte erawh tumah hrilh suh ang che tia thih ka chak thu hrilh ka tum a ni.

Zan dar sawm dawn a rik takah chuan a number ngai bawk chu ka han dial leh a, a tlang ta hlauh mai. ‘Enge I tih?’ ka ti a, ‘mut ka lo tum mek a’ a ti a. ‘Thil danglam deuh ka ngaihtuahna ah a lo lut a, mak pawh i ti mai thei. Mahse ka nundan leh hun hman avang hian thih hi ka chak tlat mai’ tih thu chu ka hrilh a. Ani chu kohhran lama in-hmang mi anih avangin chutianga tlangval thalai, kum 24 vela upa mek chuan thih chak ta thut nge tih chu a bengverh zawng tak mai a lo ni a.

Ti hian ka chanchin ka hrilh chhunzawm ta zel a. “Ka naupan lai atanga min hriat angin ka thin na thin hian tun thleng hian min la kian san thei lova, chu chu a pakhatna ang ni ta se. A pahnihnaah chuan heti hian chhungte neih remchan ang ang hmang zovin, thiamna duh vangin mahni khua leh ram tak ngial pawh ngai hleitheilo leh thlahlel thei lo khawp in hmun dangah ka awm a. Mahse ka thiamna neih leh hmuh chhuah chhun hi a beitham si.

Ka chhungte lam lah chuan sum min rawn thawn tha hleithei ta lo. Keimahin inhlawhna ka zawng a. Ka hmu a, ka thawk nghal bawk. Hna zawn te hi hetia ka sawi ang ngawt ai hian a hautak leh nghal. A tulna avang leh lohtheihlohna avang chu ni lo se, Mizorama lo haw a, mahni khua ah ngei ka ruang hi zalh mai ka duh a. Ka thil tihtheih hi a nep lutuk. Hna hahthlak leh tlema tha thawh deuh ngai ang chi chu ka thawk thei tawh lo. Ka hmel en chuan heting anga hna thawk thei lo chu ani lo, ‘a thatchhiat vang mai mai a ni’ tih chi ka ni.

‘Chuvang chuan kei hian engmah tih theih leh ka hun lo her zel turah pawh engmah tih theih tak tak ka nei dawn chuangin ka hre lo. Ani chuan “E chutiang lam zawngin thil an ngaihtuah ngai love” tiin tawngkam nemin min thual a. Theihtawpa tawngtaipui a tum thu min hrilh nghal a, phone balance ka ngah loh avang chuan chutiang chuan ka chanchin kimchanglo tak chu ka hrilh nual a. Mahse, ka hun leh rilru thil tawn zahve ang pawh ka hrilh hman lo.

Tichuan zan dar 11 dawnah chuan ka muhil thei lo chu khumah chuan ka la meng kar a.. Thil chu ka ngaihtuah chhunzawm zel a. ‘Ka chhungte sum tam tak ka hmang ral tawha, graduate te ka lo ni ve ta bawk a. Dik tak chuan mahni a intungnung thei tur chu ka ni ve tawh a lawm. Mahse, ka tlangvalna te, ka thatlaina te chuan ka nunah kawngro a su pha lo.

Ka naupan lai atanga ka natna benvawn ‘thinlian’ natna chuan engtiklai mahin min kiansan tak tak thei lo. Hna ka thawk thei lova, chaw erawh ka ei thei thung si. A ruka ka natna tawrh hi tihdam tumin doctor chi hrang hrang leh thiamna chi hrang hrang hmanga tihdam ka tum thawh thin. Mahse tun thleng in a la dam tak tak thei lo.

Hei hian ka nun a ti danglam zo ta. Hmelah a lang chhuak lova, chuvang chuan midang tan chuan chu natna chu hriatthiam a har fu ang. Thil ka tih that peihlohna leh ka zawi ruk viau na chhan pawh hi a hre thiam lo tan chuan ‘thatchiat’ vangah a puh theih ang. A awm a ni.

Sum lam ah harsatna chi tinreng ka tawk, ka nei lova, puk tur pawh ka hmu zo lo; puktu nih chu ka zak bawk si. Hna ka thawk hlei thei bawk si lo. Ka natna chu engtiang pawha tih dam theih nise ka tha leh tui neih zawng zawng hmanga hna han thawha, mahni intodelh tak mai nih chu ka chak tak meuh mai. Mahse chu chu ka tan thil theih a ni tawh lo chu ai chuan he natna hrehawm tak avanga khawvel nun leh hun hrehawm tak hmang reng lo hian ka nun hian khawvel hi chhuahsan thuai thuai se ka tan a tha zawk tih chu ka rilru in a tum ber a ni ta. Tichuan ka thianpa chu text message hmangin “chanchin chu ka rawn hrilh leh dawn che nia, mangtha phawt le” tiin zan rei tawh lam, a muthilh tawh hnu awmah chuan ka han thawn leh a.

Bung -2

“Thih ka chak thu hi hei mai hi a ni lo. Thih hnu khawvel hi engtiang chiah nge ni ang’ tih ka hre chak ani” tiin ka thianpa chu chanchin ka han hrilh leh ta a.Ani chuan I va han ho take em! Kristian tan chutiang ngaihtuah ngai em ni? A ti a, kei lah chuan a ni ngawt mai; mahse ka nun hian he khawvel ah thil engmah hmuhchhuah a nei lova. Thih hnu khawvel chungchang hi sakhaw hrang hrang te rindan chawkbuai ber tu a ni a.

Chuvang chuan he khawvel in harsatna a tawh mek tihreh theih na dan kawng eng engemaw tal ka hmuh chhuah theih takin tiin thih hi ka chak a ni. Thlarau chu engtiangin nge a awm tak tak tih hi chian ka duh a, chumi ka chian theih dan awmchhun chu ‘thih’ chauh lo chua ka tifiah / finfiah tak tak thei dawn si lova. Heng te a vang hian thih hi ka chak tlat mai a ni” tih te ka hrilh a. In pawh tak kan nih avangin min nuihsan vel mai mai a.

Chutiang ka thil tawn leh tih tum chu tumah hriattir ka tum lo. Mahnia tawrh; intih-boral mai tha berin ka hria a. A lehlam zawng ah chuan ngaihtuahna a buai duh map map khawp mai. Hei leh chen chhungten min lo enkawl sei-lian tawh a. Sum tam tak ka chhungten ka tan hian an seng ral tawh bawk. Chung zawng zawng thawh-chhuah nan chuan an tha leh zung, ni sen sa hnuaiah hah takin an lo thawk tawh a.

Tunah chuan an mihring nunah pawh nun chawhnu lam, tar lam an lo hnaih ve tawh Chu chu ka tan chuan rilru kap tu lian ber ber an ni, chawm let ve tawh; enkawl let ve tawh chu ka tih tur, ka bat leh ka kova tla a ni tih hi ka sawi nawn ngai lovin ka rilru ah a in tuh reng. Mahse, an tan tih let ve theih ka nei dawn ta si lo.

Tichuan ka hun tawn, khirh tak mai, han ngaihtuah chian erawh chuan phur awm tak mai avang chuan zan lam ah te hian mut mang loh chang ka nei ta zeuh zeuh a. Ka thil tawn leh ngaihtuah engkim hi ka thianpa pawh ka hrilh kim lo.Mahse nakin atana thil pawimawh tur nia a ka hriat thenkhat erawh ka hrilh fo thin. Internet a hman thiam avangin e-mail(electronic mail) hmangin thu pawimawh thenkhat hi ka thawn fo bawk.

Ka thu thawn / hrilh zinga pawimawh tak pakhat chu hei hi a ni. ‘Ka lo thi ta anih pawhin nang chu ka thlabar hauh suh ang che. Ka thihna chu i lunglenna leh mittui tlaktirnan lo hmang lo la. Mihring ten mitthi kan insawngbawl thin dan anga ka ruang an sawngbawl ang ang chu lo pawmpui mai la a tha be rang. Ka thil tum erawh theihnghilh lo la. Tin, ka chhungte leh thian dangte hnenah pawh ka thil tum chu lo hril lo la. Ka thih hnuah ka thlarau chuan ‘thudik ani e’ tih a hriat chian hunah chauh hrilh tur che in ka thlarau ka rawn tir leh ang”, tih thu hi a ni.

Ka thil tum ber chu a hnenah chuan hetiang hian ka hrilh nawn leh ta bawk a. “Thih hnu ah thlarua hi a awm chiang anih chuan chu ka thlarau chuan a rawn be thin ang che. Nang chuan thlarau in a be thin che tih i hriat chuan keimah ngei hi kani e tih lo pawm thlap la. Thlarau in a be pawp lo che anih chuan mihring hi a thih hnu chuan thlarua nei lovin a engkim a tawp nghal tih i lo hre dawn nia”

Tichuan a chang chuan ka nun chu a khaw har ngawih ngawih a. A chang in chu hun thlen chu a chak em avangin phur takin thi tur chuan a inpuahchah sauh sauh bawk a. A eng ber chu nge dik dawn?

Bung -3

Zanriah kan eikham chuan ka inluahpui te hnenah chuan ti ti eng emaw vawrhin kan nui tlang bawrh bawrh a. Kan tunlai khawvela tawng chi hrang hrang tamzia leh, hnamdang tawng hriatloh kara chen / khawsak chuan polite a harsatzia kan sawi a. Puii chuan vawiin lama an hnathawhna hmuna an thil tawn pakhat a rawn sawi chhuah zauh vanga chutia ti ti vawrh a, nuih chhunzawm ta chiam chu kan ni.

Chumi hnu rei vak lovah chuan tih tur vak kan neih hlawm loh avangin mut mai kan tum hlawm a. Kei erawh chuan ‘Dr. Faustus’ thawnthu chhiar pah chuan ‘ka mut a la chhuak rih lo, “mut hma in tum em mai?” Ka han ti satliah ve ngawt a. ‘A hma tawh hlei nem, hei dar 11:00 a pel tawh alawm, lehkha I chhiar tui laklawh a, hun pawh I ngaihtuah lo anih kha’ Puii chuan a ti a. ‘Ani reng tak a, mahse kan chhiar zo law law teh ang’ ka ti a.

Tichuan ka thiante chuan min mutsan ta hlawm a. Tichuan kei chuan ka thawnthu chhiar lai leh lehkhabu hrang hrang ka chhiar chhunzawm pah zel a. Vawiin lama(newspaper) chanchinbu te pawh ka la bih chian hlawm loh avangin ka chhiar chiang lehzual hlawm a.

Tuna ka hun tawn mek hi mihring ka nih chhunga ka thiltih theih leh thiltih hnuhnung ber ani dawn ta.

Tichuan ka thiante an mut reh thap hnu chuan ka la meng kar mai a. Vawin lama mahni intihhlumna tur thil ka sawngbawl vel chu ka sawngbawl tan leh a. Tur chi hrang hrang ka lei, mihring nunna tihtawp theih na ngei tur ang chi chu ka chawhpawlh a. Chemical(damdawi lam) lam chi hrang hrang inpawlh anih avang chuan engtiang ang chiah a thawk chak leh muang emaw ani ang tih ka hrethiam chiah lo. Mahse, thawk chak tawk turah ka ngai ve tawp mai. Thil thar anih avangin a hming atan chuan ‘XOXROL’ tih ka vuah ve tawp a. Ka buatsaih zawh hnu chuan lehkha te ah hian ti hian ka ziak a.

“Min ngaihtuah suh u, hei hi ka tan chuan a tha zawk a ni. Tur chikhat, nizan maia ka siam(dar 12 pial anih tawh avangin), a hming a tan “XOXROL’ tih ka vuah chu ka in a, chuvanga thi ta chu ka ni e. Ka ngai dawn khawp mai che u. Nangni pawhin min ngai ve viau ang. Mahse, ka tan nun reng hian awmzia a nei lo, hetia awm hi ka tan a tha zawk e, Ka taksa hi biopsy (post-mortem) pawh a ngai chuang lo ang.

Hmun remchang lai ah in phum tawp mai dawn nia. Ka chhungte leh ka thian dang te pawh ka thih chhan chu ‘tur a ei a’ tiin in lo hrilh tawp mai rawh u. A nem thei ang berin ka chhungte chu lo hmin in tum dawn nia. Ka chanchin leh ka thihdan ah hian tumah midang inrawlh an awm love, tih hi Police lam leh ka chhungte lam hriat tur atan ka han tarlang tel e.

Ka thihna avang hian nagni ka inluahpuite hian engmah thubuai in nei zui tur ani lo’ tih hi midangte hriat atan ka han tarlang tel bawk e. Ngai em em chung che u in ka khawvel nun hian a liam san dawn ta che u a ni. Mangtha vek ule “tih thu hi ziakin ka mutna bulah chuan ka dah tel a.

A chian lehzual nan ka damdawi hman hote chu ka mutna bulah chuan glass no nen ka chawp deuh ram bawk a. Tichuan chu ka tur siam chhuah chu ka in ta a ni. Ka in atanga darkar chanve a liam hnu ah chuan thihna tur chuan a hna tur a thawk tan ta a. Ka thawk a hah deuh a, thawk a sak talh ta mai. Ka taksa peng dangah engmah natna nei lo chuan ka thawk chu a tawp a. Mihring thihna chu ka chanah a lo tla ta a ni.

Bung -4

Thlarau chu a lo awm teh meuh mai. Ka nunna, taksa a thih rual deuh thaw ah chuan ka thlarau chu chu taksa atang chuan a thlawk chhuak ve nghal a. Tichuan thlarau khawvelah chuan ka cheng ta a ni. Midang thlarau ka hmu thei lova, mahse keimah ah chuan thlarau ka ni tih inhriatna ka nei tlat. Mihring pangngai hmuh ka nei lova, thil reng reng hi chiang kuk anga lang siin mahse ka han hnaih hi chuan a chiang lo ruai thin. Ka thlarau chuan hun thar leh thil thar chu a tawk chho tan ta.

Thlarau dang te thlenkhawmna hmun ka han thleng ve dawn a. Mahse thlarau chi hrang hrang an tam em avangin chumi thlarau chenkhawmna hmun chu ka thleng ngam ta lo a. Chumi hmun ka thlen hma chuan tih tur nei tlat hian ka inhria a, ka ngaihtuah vang vang a, ka hriat chak tak pahkat, lei khawvel thlirlet chakna ka nei deuh tlat mai a.

A rualin hmun hrang hrangah ka insem darh thei ta tlat mai. Ka taksa ruang chu engtiang takin sawngbawl ang i maw tiin ka thlir a. Ka dam laia ka rin lawk ang ngei chuan an lo tah bial laih laih mai a. Mahse an tawngkam hman leh chet dan phung ka han thlir chuan ka khawr rut lat mai.Chiang taka thil awmzia han hrilhfiah mai chu tha in ka hria a. Mahse tu-a mah chu ka be pawp thei lo.

Ka tawng an hre phak lo nge, an tawng leh ka tawng hman hi a inang ta lo zawk ni ang ‘ ka ti a, ka buai ru khawp mai a.Ka dam laia ka thil hriat te chu ka theihnghilh mai lova. Engemaw chen chu mihring ni ah te ka la in ngai thin. Mahse, mihringte bulah ka awm chiah hian thlarau mai ka nih tak zia ka hrechiang leh zual thin.

Tichuan ka taksa ruang chu mahni a thi te(mahni intihlum,Suicide) ho an buaipui ang thlap chuan an buaipui tho ani tih te ka hre thei a. Chung ka thil tawn te chu chiang taka ka chhungte leh thiante hrilh ka chak zek zek. Mahse ka thlarau in a tawn chin a la tawi em avangin thil chiang tak hrilh tur a la nei tam lo.

Ka theihnghilh lek lek hman tawh, ka thih hnu ah thlarua a awm takzet anih chuan ka thlarau chuan a rawn be leh ang che tia ka thianpa ka lo hrilh tawh chu ka hre ta a. Tichuan ka thianpa chu khawnge a awm tak ang tiin ka zawng tan ta a.Mihring ka nih lai angin ka rilru chuan thil a hre hma a, a theihnghilh leh tawh lo thung. Ka thianpa chenna ram zawng tur chuan ka thlarau chu a feh chhuak ta a ni.

Ka thlawk kual ka thlawk kual thin a. A awmna chin hriat fuh a har hle. Mahse vanneihthlak takin a awmna chu ka zawng chhuak thei ta. Ka hmuh tirh chuan ka tim deuh uaih uaih a. Ani lah chuan min hmu miah lo tih ka hre thei a. Biak theih ani ta tlat lo. Ring takin a bulah chuan ka han au vak mai a, a khawk rum rum mai, mahse chu thawm chu a hria in ka hre lo. A khawsak phung pangngai chuan a awm / khawsa reng tho.

A tawp a tawpah chuan darthlalang hma a a din lai tak hian ka thla chu a hmu ve mial mahna tiin a bulah chuan ka han ding a.Min hmu chuang lo. A Mobilephone Camera hmanga amah leh amah darthlalang hma a inlak a tum lai chuan a bulah ka ding ve ta a. Phone Camera ah chuan ka thla a hmu ta thut mai. A rawn lehhawi zawk nghe nghe. Kei chuan ka lo nuih mai a. Mahse a ni chu a phawk deuh hra hian ka hria. A hawi kual vel a, engmah hmuh neilo ni awm hrim hian a awm leh mai mai ta zawk a.

A beng bul set ah hian ‘thianpa’ ka ti vak a. A hawi kual a hawi kual a. Ka aw chu engtin emaw chuan hriat na a nei anih dawn hi tiin ring tak takin a bulah chuan ka tawng ka tawng ta a. ‘Hmana ka thu hrilh che kha thudik ngei ani e’ tih hrilh leh che ka tum a, ka rawn tlawh leh che a nih hi ka ti a. Mak tih hmel tak hian a hawi kual a. ‘Tunge min ko’ a ti a. Kei chuan ‘i thianpa thlarau ka ni e,’ ka ti a.Ti chuan, inkhawih theih si loh, min hmu thei bawk si lo chu kan inkawm ta a.

Hman a ka thu chah leh hrilh che kha tichiang turin ka rawn pan che a nih hi. Chuvangin min lo hlau reng reng suh ang che, ka rawn tlawh fo dawn che, mahse midang (mihring) chhiar theih tura pho chhuah ka duh dawn a. Chuvang chuan pen leh a ziahna tur lehkhapuan lo kawl thlap ang che’ ka ti a. Ani chuan buk nghauh pah chuan, ‘aw le’ a ti a. Zaizira a lantir loh chuan a tawngkam ringawt chu ka tan a fiah tawk lo hle tih ka hre chhuak nghal bawk a.

Bung-5

Hmun leh ram,mahse thlarau khawvel vek ni si chu ka fang kual ka fang kual ta mai a.Mahse, hmun dang ka thlen thui hmain ka thianpa hnena ka thutiam chu tihhlawhtlin phawt a ngai a ni’ ka ti a. Tichuan ka thianpa chu ka tlawh leh ta a. Ani chuan pen leh lehkhapuan chu a mutna bulah chuan a lo chhawp lawk khiau tawh a. Ka thusawi chu chiang takin a hre thei ani tih ka hriat chuan ka lawm hle mai a.

Tichuan heng chanchin zawng zawng hi ziak rawh le ka ti a. A beng bulah chuan ring takin a hriatfiah theih dan ber tur chuan ka sawi ta a ni. Tuna I ziah chin hi ka thlarau tawn chin ani a. ‘A tawn lehzel leh thil thar dang chu ka rawn hrilh zel dawn che ania’ ka ti a. Tichuan tuna I chhiar mek lai hi chu ‘Thuruk’ chu a ni e.